Vào tháng 4 năm 2019, một loại visa lao động (tư cách lưu trú) mới mang tên “Kỹ năng đặc định” đã được ban hành nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực. “Ngành Ngư nghiệp” là một trong số 14 ngành nghề được chấp thuận. Đã hơn một năm trôi qua kể từ ngày ban hành nhưng dường như vẫn chưa nhiều người biết đến thông tin này. Vì vậy trong bài viết lần này, tôi xin chia sẻ khái quát về Kỹ năng đặc định “Ngành Ngư nghiệp”.
- 1. Kỹ năng đặc định là gì?
- 2. Kỹ năng đặc định “Ngành Ngư nghiệp”
- 3. Thực trạng của “Ngành Ngư nghiệp”
- 4. Nội dung nghiệp vụ Kỹ năng đặc định số 1 “Ngành Ngư nghiệp”
- 5. Các yêu cầu của Kỹ năng đặc định “Ngành Ngư nghiệp”
- 6. Kỳ thi đánh giá kỹ năng Kỹ năng đặc định là gì?
- 7. Tổng hợp tài liệu tham khảo
- 8. Tổng kết
Kỹ năng đặc định là gì?
Kỹ năng đặc định là loại visa (tư cách lưu trú) cho phép nguồn nhân lực nước ngoài lưu trú và làm việc tại Nhật trong các ngành bao gồm lao động giản đơn thuộc 14 ngành nghề được công nhận là thiếu hụt nguồn nhân lực. Có 2 loại là Kỹ năng đặc định số 1(特定技能1号) và Kỹ năng đặc định số 2(特定技能2号), trong đó mỗi loại lại có điều kiện cấp visa và thời gian lưu trú khác nhau. Có 2 điều kiện then chốt để được cấp Visa (Tư cách lưu trú) Kỹ năng đặc định, đó là:
・Bạn phải vượt qua kỳ thi Năng lực tiếng Nhật (Có quy định)
・Bạn phải vượt qua kỳ thi đánh giá kỹ năng (Có quy định)
Thông tin chi tiết vui lòng xem ở bài viết sau:
Bài viết: “今さら聞けない・・・制度の基本と実情「特定技能」制度」”
Ngoài ra, kể từ tháng 4/2020, Kỹ năng đặc định số 2 chuẩn bị được ban hành chỉ áp dụng cho 2 ngành nghề là Ngành Xây dựng và Ngành Đóng tàu. Đặc trưng của Kỹ năng đặc định số 2 là không giới hạn việc gia hạn thời gian lưu trú và nếu đạt đủ điều kiện có thể xin Visa vĩnh trú.
Kỹ năng đặc định “Ngành Ngư nghiệp”
Ngành Ngư nghiệp được phân thành 2 nghiệp vụ như sau:
- Đánh bắt thủy sản
- Nuôi trồng thủy sản
Ngoài ra, khi hoàn thành Visa thực tập sinh kỹ năng số 2 của Ngành Ngư nghiệp, bạn có thể chuyển sang Visa Kỹ năng đặc định số 1 mà không cần tham gia kỳ thi.
Thực trạng của “Ngành Ngư nghiệp”
Ngư nghiệp được chỉ định là 1 trong 14 ngành nghề áp dụng kỹ năng đặc định trong bối cảnh sụt giảm số người trong độ tuổi lao động do tỷ lệ sinh giảm, hình ảnh lao động khắc nghiệt dài ngày là ấn tượng mà giới trẻ dành cho nghề chài lưới cùng với đó là sự đổ dồn của việc nhập khẩu thủy hải sản, tiêu biểu là cá hồi Nga và cá thu Na Uy. Các sản phẩm nhập khẩu tràn vào làm giảm giá thành sản phẩm thủy sản trong nước khiến cho thu nhập của ngư dân giảm, dẫn đến số người muốn làm việc trong ngành ngư nghiệp giảm theo. Thêm nữa, có khoảng 30% tổng số ngư dân trong ngành đánh bắt và nuôi trồng thủy sản trên 65 tuổi, số lao động trẻ tuổi đang giảm dần và tình trạng già hóa ngư dân ngày càng nghiêm trọng.
Có vẻ như thu nhập, môi trường làm việc và sự ổn định trong công việc đang ảnh hưởng lớn đến sự sụt giảm số lượng ngư dân trẻ tuổi.
Bạn luôn phải trả chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng con tàu của mình, nhưng không phải lúc nào bạn cũng có được thu nhập ổn định. Không thể phủ nhận rằng ngành khai thác thủy sản bị ảnh hưởng rất nhiều từ môi trường tự nhiên như điều kiện biển, khí hậu. Nhưng bù lại, có thể chỉ cần một mẻ cá lớn có thể thu về lợi nhuận lớn, tiêu biểu là hoạt động đánh bắt cá ngừ.
Tổng sản lượng thủy sản năm 2019 đạt mức thấp kỷ lục. Đặc biệt, sản lượng khai thác các loài cá tiêu thụ hàng loạt như cá thu đao và cá thu đã giảm. Thêm vào đó, người ta lo ngại rằng giá cá sẽ giảm do ảnh hưởng của dịch virus Corona năm 2020, nhưng ngược lại ngành nuôi trồng thủy sản được kỳ vọng sẽ tăng trưởng khi đánh giá nhu cầu về cá.
Ngoài ra, sự phát triển của Ngành Ngư nghiệp trong tương lai có liên quan mật thiết đến sự phát triển của công nghệ. Cải tiến công nghệ làm việc dưới nước bằng máy bay không người lái, kỹ thuật nuôi trồng bằng máy bay không người lái gọi là đánh cá đám mây, v.v. Những điều này đang thu hút sự chú ý vì các loại hình thủy sản mới hiệu quả hơn giúp cải thiện môi trường làm việc của nghề cá truyền thống bằng cách áp dụng các kỹ thuật công nghệ thông tin.
Quay trở lại câu chuyện ở trên, Tỉ lệ việc làm/hồ sơ năm 2017 ở ngành Ngư nghiệp là 2,52 lần và ngành Nông nghiệp là 2,08 lần. So với Tỉ lệ việc làm/hồ sơ là 1,54 lần cho tất cả các ngành trong cùng năm, có thể thấy sự thiếu hụt lao động trong ngành khai thác thủy sản là rất nghiêm trọng. Để giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực trong ngành khai thác thủy sản, nhà nước đã tích cực triển khai các hoạt động tuyển dụng lao động tại Nhật Bản và tạo nên một môi trường làm việc thoải mái. Chẳng hạn như sử dụng máy móc để nâng cao hiệu quả và sử dụng các tàu đánh cá tối tân.Tuy nhiên, ngay cả khi đã làm như vậy, nguồn nhân lực trong nước không thể đảm bảo đủ số lượng nhân lực cần thiết, và nhà nước bắt đầu tiếp nhận ngư dân nước ngoài theo chương trình kỹ năng đặc định.
Số lượng lao động được tiếp nhận kể từ khi chương trình Kỹ năng đặc định được đưa vào thực hiện từ 4/2019 thấp hơn nhiều so với số lao động dự kiến được tiếp nhận ban đầu. Trong Ngành Ngư nghiệp, số người được tiếp nhận dự kiến vào năm 2019 là 600 đến 800 người, nhưng tính đến tháng 11 cùng năm, số người được cấp visa kỹ năng đặc định Ngành Ngư nghiệp chỉ là 4 người. Tính đến tháng 3 năm 2020, có 42 người được tiếp nhận trong lĩnh vực Ngư nghiệp. Liên quan đến khu vực tiếp nhận, sẽ tránh tập trung người nước ngoài có Kỹ năng đặc định ở các khu vực đô thị như Tokyo và Osaka, đồng thời sẽ tiến hành phân bổ nguồn nhân lực để xem xét các vấn đề cụ thể của từng ngành.
Có một số lý do có thể khiến chương trình Kỹ năng đặc định chưa đạt được hiệu quả như mong đợi. Trước hết, hệ thống tiếp nhận của Nhật Bản và hệ thống của nước phái cử chưa phù hợp. Hiện nay, có những trường hợp lao động có nguyện vọng sang Nhật Bản làm việc nhưng chưa thể xuất cảnh được do chế độ Kỹ năng đặc định chưa thiết lập hoàn chỉnh. Thứ 2 là do chưa có nhiều ứng viên có nguyện vọng sang Nhật Bản. Bạn phải dành thời gian ít nhất nửa năm cho việc học tập, chẳng hạn như tham gia kỳ thi tiếng nhật và nghiên cứu về ngành nghề bạn sẽ làm việc, như vậy sẽ khó khăn trong việc cân bằng giữa công việc và học tập. Trong hoàn cảnh đó, có nhiều trường hợp sẽ lựa chọn làm việc ở trong nước, nơi mang lại ngay nguồn thu nhập cho họ.
Ngoài ra, dự kiến đến năm 2023 sẽ thiếu khoảng 20.000 nhân lực trong Ngành Ngư nghiệp có kỹ năng đặc định, mọi biện pháp nâng cao hiệu quả công việc, đảm bảo nguồn nhân lực trong nước, tiếp nhận lao động kỹ thuật từ nước ngoài, v.v. dù có đưa vào thực hiện cũng khó có thể giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động. Như đã đề cập ở trên, nó liên quan đến việc ngư dân nghỉ việc do tuổi cao và vốn dĩ những người có nguyện vọng làm việc trong ngành Ngư nghiệp có xu hướng thấp hơn so với các ngành nghề khác.
Nội dung nghiệp vụ Kỹ năng đặc định số 1 “Ngành Ngư nghiệp”
Ngành Ngư nghiệp được phân thành 2 nghiệp vụ như sau:
- Đánh bắt thủy sản
- Nuôi trồng thủy sản
Các công việc chính cần thực hiện trong từng lĩnh vực đánh bắt và nuôi trồng thủy sản như sau.
Đánh bắt thủy sản | Sản xuất và sửa chữa ngư cụ Tìm kiếm động thực vật thủy sinh Thao tác ngư cụ và máy đánh cá Đánh bắt động vật và thực vật thủy sinh Chế biến và bảo quản sản phẩm đánh bắt Đảm bảo an toàn vệ sinh, v.v. |
Nuôi trồng thủy sản | Sản xuất, sửa chữa và quản lý vật liệu nuôi trồng Quản lý nuôi trồng, khai thác, thu hoạch và chế biến động- thực vật thủy sản nuôi cấy Đảm bảo an toàn vệ sinh, v.v. |
Các yêu cầu của Kỹ năng đặc định “Ngành Ngư nghiệp”
Người nước ngoài được chấp nhận tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định số 1 trong lĩnh vực Ngư nghiệp được hiểu là người đã vượt qua các kỳ thi được liệt kê dưới đây, hoặc những người đã hoàn thành chương trình Thực tập sinh kỹ năng số 2.
- Kỳ thi đánh giá Kỹ năng đặc định số 1 Ngành Ngư nghiệp ( lựa chọn giữa Đánh bắt hoặc Nuôi trồng)
- Kỳ thi kiểm tra tiếng Nhật cơ bản của Quỹ giao lưu quốc tế Nhật Bản hoặc Kỳ thi Năng lực tiếng Nhật (từ N4 trở lên)
Kỳ thi đánh giá kỹ năng Kỹ năng đặc định là gì?
Khi lựa chọn Đánh bắt hoặc Nuôi trồng để tham gia kỳ thi đánh giá kỹ năng đặc định, bạn cần tham dự cả hai bài thi lý thuyết và bài thi thực hành.
Nội dung của bài thi lý thuyết và thực hành được mô tả như dưới đây:
Đánh bắt
Lý thuyết | Kiểm tra kiến thức về ngư nghiệp nói chung và sức khỏe an toàn, cũng như các kỹ năng ngôn ngữ tiếng Nhật cần thiết cho công việc. |
Thực hành | Phán đoán xử lý đúng ngư cụ và phương tiện đánh bắt từ các hình ảnh minh họa và lựa chọn sản phẩm khai thác từ sơ đồ và minh họa kiểm tra kỹ năng thực tế |
Nuôi trồng
Lý thuyết | Kiểm tra kiến thức về ngành nuôi trồng thủy sản nói chung và sức khỏe an toàn, cũng như các kỹ năng ngôn ngữ tiếng Nhật cần thiết cho công việc. |
Thực hành | Các kỹ năng thực tế cần thiết cho công việc được xác định bằng bài kiểm tra các kỹ năng liên quan đến thực vật thủy sản nuôi cấy và xử lý thích hợp các sản phẩm nuôi cấy từ sơ đồ và minh họa kiểm tra kỹ năng thực tế. |
“Giới thiệu về kỳ thi đo lường kỹ năng Ngư nghiệp” (Hiệp hội Nghề cá Dainippon )
Tổng hợp tài liệu tham khảo
“Nỗ lực tiếp nhận nguồn nhân lực mới từ nước ngoài và hiện thực hóa một xã hội cộng sinh” (Bộ Tư pháp)
“Số lượng lao động cư trú người nước ngoài có kỹ năng đặc định cuối mỗi Quý” (Bộ Tư pháp)
“Về việc tăng cường các biện pháp toàn diện để tiếp nhận nguồn nhân lực nước ngoài và cùng tồn tại với họ” (Hội nghị Bộ trưởng liên quan đến việc chấp nhận và cùng tồn tại với nguồn nhân lực nước ngoài)
“Quy trình triển khai thực hiện Kiểm tra kỹ năng ngư nghiệp (Ngành Nuôi trồng)” (Phòng Kế hoạch, Cục Quản lý Thủy sản, Cục Kiểm ngư, Bộ Nông Lâm và Thủy sản)
“Quy trình triển khai thực hiện Kiểm tra kỹ năng ngư nghiệp (Ngành Đánh bắt)” (Phòng Kế hoạch, Cục Quản lý Thủy sản, Cục Kiểm ngư, Bộ Nông Lâm và Thủy sản)
Tổng kết
Trong bài viết này, chúng tôi đã cung cấp những khái quát và yêu cầu liên quan tới chương trình Kỹ năng đặc định “Ngành Ngư nghiệp”. Nếu bạn đang đang có dự định sang Nhật làm việc hoặc bạn là Xí nghiệp phái cử, bạn cần phải nắm chắc kiến thức liên quan đến việc xây dựng “Kế hoạch hỗ trợ” và các tài liệu cần thiết để xin visa Kỹ năng đặc định (tư cách lưu trú).
Hi vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích đến với bạn!