Những năm gần đây, mối quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản ngày càng phát triển và trở nên bền chặt. Sau hơn 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Nhật Bản và Việt Nam đã trở thành đối tác chiến lược với nhiều Hiệp định được ký kết nhằm thúc đẩy kinh tế. Bên cạnh đó, việc trao đổi nguồn nhân lực giữa 2 nước cũng ngày càng phát triển mạnh mẽ. Ngày càng có nhiều công ty Nhật Bản đặt trụ sở và nhà máy tại Việt Nam và cũng có rất nhiều người Việt Nam sang sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật Bản.
Hiện nay xu hướng thị trường đi xuất khẩu lao động Nhật Bản đang chiếm ưu thế và nhận được quan tâm của rất nhiều người. Nhu cầu tìm hiểu đi Nhật xuất khẩu lao động ngày càng tăng, nhưng đâu đó vẫn còn e ngại vì lo do kinh phí. Vậy chi phí đi xuất khẩu lao động Nhật Bản hết bao nhiêu? Liệu có thể đi Nhật với điều kiện kinh tế hạn hẹp? Hãy tìm hiểu ngay trong bài viết này nhé!
Chi phí đi thực tập sinh Nhật Bản là gì?
Chi phí đi xuất khẩu Nhật Bản là các khoản tiền phải chi trả cho một hoặc các công ty phái cử, nhân lực hỗ trợ, trung gian, kết nối giữa người đi xuất khẩu lao động Nhật Bản với công ty tiếp nhận nhân lực đầu Nhật Bản. Các công ty phái cử nhân lực cũng chịu trách nhiệm đào tạo, hướng dẫn hoàn thành thủ tục, đảm bảo người lao động có thể sang Nhật làm việc và tiếp nhận công việc ngay khi sang Nhật.
Chi phí đi xuất khẩu Nhật Bản những năm trước đây luôn là con số khiến người lao động phải choáng váng, rất nhiều người muốn đi XKLĐ Nhật Bản nhưng lo ngại không đủ điều kiện kinh tế để đi, vay nợ quá nhiều dẫn đến áp lực trong việc trả nợ.
Có tình trạng chi phí bị đội lên đến hơn 8.300$ làm cho người lao động đi XKLĐ Nhật Bản thời điểm đó gặp rất nhiều khó khăn. Để hạn chế bỏ trốn nhiều công ty phái cử yêu cầu người lao động đóng thêm khoản phí chống trốn.
Năm 2018, hiểu được sự khó khăn mà người lao động gặp phải, Bộ Lao động Thương binh & Xã hội đã chính thức vào cuộc thắt chặt hơn, cấp giấy phép cho công ty được phép đưa lao động đi xuất khẩu. Bộ yêu cầu xử lý các công ty đội giá, thiếu minh bạch, thiếu uy tín, và niêm yết phí đi XKLĐ Nhật Bản chỉ còn 3.600$ (~86 triệu VNĐ).
Ngoài ra từ năm 2020, hình thức đặt cọc chống trốn trong chi phí đi Nhật cũng đã được hủy bỏ. Đến năm 2022, các công ty phái cử cũng bắt đầu áp dụng những chính sách hỗ trợ phí đi, hỗ trợ nợ phí cho người lao động có khó khăn về tài chính.
Tổng chi phí đi XKLĐ Nhật Bản là bao nhiêu?
Chi phí sang Nhật làm việc theo quy định của Bộ Lao Động Thương Binh Và Xã Hội là 3.600$ (khoảng 86 triệu VNĐ). Ngoài ra, còn có thể có một số loại chi phí khác tùy từng công ty XKLĐ, như:
- Giáo trình, đồng phục, phí xuất cảnh
- Balo, vali, visa, con dấu
- Ký túc xá, phí đào tạo
Bên cạnh đó, thực tập sinh tham gia XKLĐ Nhật Bản còn có các khoản chi phí ngoài tự chi trả như chi phí mua vật dụng cá nhân, ăn uống trong thời gian học chờ xuất cảnh. Các khoản chi phí này vào khoảng 20 – 30 triệu VNĐ.
Như vậy, để đi XKLĐ Nhật Bản, một thực tập sinh sẽ phải chi trả khoảng 85 – 160 triệu VNĐ. Sở dĩ có sự khác biệt này là do mỗi đơn hàng sẽ có những hỗ trợ, chính sách riêng.
Chi tiết các khoản trong tổng chi phí đi thực tập sinh Nhật Bản
Phí học tiếng Nhật
Với học viên đã đỗ đơn hàng:
Nếu bạn đã tham gia thi tuyển và đỗ đơn hàng thì chi phí học tiếng Nhật của bạn sẽ được đóng gộp vào trong khoản tổng phí đi xuất khẩu Nhật Bản được người tuyển dụng thông báo lúc đầu. Sẽ không phát sinh thêm chi phí ngoài lề nào nữa.
Bạn sẽ được đào tạo tiếng Nhật với đúng trình độ yêu cầu của đơn hàng, như với những đơn thường thời gian học là 6 tháng, còn riêng với đơn điều dưỡng – hộ lý sẽ là 10 tháng.
Học viên tham gia lớp học nguồn:
Nếu bạn muốn học trước tiếng Nhật để sau này đi xuất khẩu Nhật Bản, tùy vào hình thức bạn học sẽ có mức chi phí khác nhau :
- Với hình thức tự học bạn chỉ cần bỏ ra một khoản chi phí rất thấp như tiền mua sách vở hay đăng ký học qua một ứng dụng nào đó sẽ không vượt quá 1 triệu VNĐ.
- Với hình thức học tại trung tâm tiếng Nhật: Bạn sẽ mất một khoản chi phí khá cao, cộng thêm chi phí đi lại tùy vào mỗi trung tâm và cấp độ mà bạn muốn học. Học phí sẽ dao động từ 3 – 10 triệu VNĐ hoặc cao hơn.
Phí khám sức khỏe
Không chỉ riêng Nhật Bản, dù bạn đi làm việc ở bất kỳ quốc gia nào đều phải đảm bảo yêu cầu sức khỏe. Đây là khâu đầu tiên nhưng cũng là khâu vô cùng quan trọng. Hiện nay theo quy định, ứng viên tham gia chương trình đi làm việc tại Nhật Bản phải đáp ứng được các tiêu chí về sức khỏe như không mắc các bệnh mà chính phủ Nhật Bản không cho nhập cảnh như: viêm gan siêu vi B, HIV, mù màu và các bệnh truyền nhiễm khác…
Khi tham gia chương trình Thực tập sinh làm việc tại Nhật, bạn sẽ có 3 lần khám sức khỏe với chi phí tham khảo như sau (phí khám sức khỏe đi làm việc ở Nhật Bản đóng trực tiếp cho bệnh viện khi bạn đến khám):
| Khám sức khỏe đầu vào | ~ 1.100.000 VNĐ |
| Khám sức khỏe sau trúng tuyển | ~ 750.000 VNĐ |
| Khám sức khỏe trước xuất cảnh | ~ 1.000.000 VNĐ |
Tiền dịch vụ phái cử
Tiền dịch vụ phái cử là khoản thu của doanh nghiệp để sử dụng cho mục đích tìm kiếm, phát triển thị trường, đàm phán, ký kết hợp đồng cung ứng lao động, quản lý người lao động trong thời gian làm việc ở nước ngoài. Hay nói cách khác, đây là khoản chi phí người lao động phải trả cho Công ty, Doanh nghiệp phái cử để thực hiện hợp đồng làm việc tại nước ngoài.
Theo Luật số 69/2020/QH14, từ tháng 1/2022, tiền dịch vụ khi tham gia chương trình Thực tập sinh 3 năm giảm xuống còn bằng 3 tháng tiền lương theo hợp đồng trừ cho phí hỗ trợ một phần từ doanh nghiệp tuyển dụng trong 36 tháng.
Phí đào tạo
- Về chính sách của nhà nước, nhằm nâng cao chất lượng của lực lượng lao động làm việc tại nước ngoài, chính phủ đã yêu cầu các cơ quan chức năng cũng như các doanh nghiệp phải tổ chức các khóa học bồi dưỡng cho người lao động trước khi ra nước ngoài.
- Về phía doanh nghiệp tuyển dụng lao động tại Nhật Bản cũng yêu cầu người lao động có trình độ tiếng Nhật nhất định (trình độ tương đương N5 hoặc N4 tùy theo ngành nghề và yêu cầu của nhà tuyển dụng khác nhau) để có thể giao tiếp, phục vụ công việc.
Ngoài những khóa đào tạo này, ứng viên còn được tham gia 2 khóa đào tạo miễn phí, gồm:
- Khóa đào tạo 74 tiết bắt buộc theo yêu cầu của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội.
- Khóa đào tạo 164 tiết bắt buộc theo yêu cầu của Hiệp hội ủy thác.
Các phí khác
- Phí cấp thị thực Visa thu bởi Lãnh sự quán & Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước: ~ 850.000 VNĐ.
- Trong quá trình học tập, di chuyển các bạn sẽ được tự do và tự túc mà không bị ràng buộc. Do đó tùy theo nhu cầu, điều kiện của mỗi người mà chi phí cho việc ăn ở, đi lại cũng khác nhau khoảng 2.500.000 – 3.000.000 VNĐ cho tiền ăn uống, sinh hoạt và 600.000 – 800.000 VNĐ cho tiền nhà trọ, ký túc xá. Số tiền này không cố định mà tùy thuộc vào mức chi tiêu của từng cá nhân, đây là phí “bắt buộc” bạn cần phải chuẩn bị khi đi học hay tham gia bất gì công việc nào.
Các yếu tố ảnh hưởng đến chi phí đi thực tập sinh tại Nhật
Sự khác nhau về tổng chi phí đi thực tập sinh Nhật Bản thường xuất phát từ 3 yếu tố chính, bao gồm ngành nghề của đơn hàng, thời gian đi xuất khẩu và dịch vụ bên môi giới. Bạn hãy tham khảo thông tin chi tiết dưới đây để hiểu rõ tác động của 3 yếu tố này nhé!
Ngành nghề của đơn hàng
Chênh lệch chi phí giữa các đơn hàng chủ yếu bắt nguồn từ tính chất công việc. Những đơn hàng làm trong nhà sẽ có phí cao hơn so với đơn làm ngoài trời, hay những công việc nhẹ nhàng hơn, được ngồi nhiều sẽ đòi hỏi số tiền lớn. Ví dụ dễ thấy nhất với các ngành nghề như:
- Các đơn xây dựng, nông nghiệp có chi phí rẻ vì làm việc chủ yếu ngoài trời, công việc tương đối vất vả và thường làm ở các vùng nông thôn xa.
- Các đơn cơ khí, điện tử có chi phí cao vì điều kiện làm việc tốt hơn, làm trong nhà xưởng, môi trường hiện đại, thu nhập hàng tháng hấp dẫn.
Dưới đây là bảng tham khảo về chi phí các đơn thực tập sinh Nhật Bản phổ biến hiện nay:
| Đơn hàng | Chi phí | Chi tiết |
| Xây dựng | 110 – 130 triệu đồng | – Chi phí xuất cảnh: Khoảng 86 – 95 triệu đồng – Chi phí sau trúng tuyển: Khoảng 12 – 20 triệu đồng – Chi phí phát sinh: Khoảng 10 triệu đồng |
| Nông nghiệp | 115 – 135 triệu đồng | – Chi phí xuất cảnh: Khoảng 97 – 122 triệu đồng – Chi phí sau trúng tuyển: Khoảng 19 triệu đồng – Chi phí phát sinh: 10 triệu đồng |
| Cơ khí | 140 triệu đồng | – Chi phí xuất cảnh: Khoảng 122 triệu đồng – Chi phí sau trúng tuyển: Khoảng 14 triệu đồng – Chi phí phát sinh: 10 triệu đồng |
| Ngư nghiệp | 125 – 140 triệu đồng | – Chi phí xuất cảnh: Khoảng 97 triệu đồng – Chi phí sau trúng tuyển: Khoảng 14 – 19 triệu đồng – Chi phí phát sinh: 10 triệu đồng |
| Điện tử | 160 triệu đồng | – Chi phí xuất cảnh: Khoảng 122-146 triệu đồng – Chi phí sau trúng tuyển: Khoảng 14 – 19 triệu đồng – Chi phí phát sinh: 15 triệu đồng |
Bên cạnh các đơn hàng trên, có tới 85 ngành nghề khác cho lao động xuất khẩu Nhật theo diện thực tập sinh lựa chọn. Bạn hãy tham khảo thêm các ngành nghề đi thực tập sinh Nhật Bản để xác định được tất cả công việc phù hợp nhé.
Thời gian xuất khẩu lao động
Chi phí cho hợp đồng đi xuất khẩu lao động Nhật 1 năm và 3 năm sẽ có sự khác biệt, chủ yếu chênh lệch do những khoản tiền phát sinh như chi phí sinh hoạt, chi phí nhà ở, chi phí đào tạo nâng cao tay nghề,… Cụ thể về mức phí cho đơn hàng 1 năm và đơn hàng 3 năm như sau:
- Chi phí đi XKLĐ Nhật diện thực tập sinh 1 năm tương đối thấp, chỉ từ 45 – 50 triệu đồng.
- Chi phí đi thực tập sinh Nhật Bản 3 năm dao động từ 85 – 160 triệu đồng, mức phí này hiện đang có sự giảm mạnh so với trước.
Đơn vị môi giới
Mỗi sàn xuất khẩu lao động hay các đơn vị trung gian môi giới sẽ có quy định về mức phí đi thực tập sinh khác nhau, có thể dao động từ 70 – 115 triệu đồng. Sự chênh lệch này thường bắt nguồn từ chi phí dịch vụ do đơn vị môi giới công việc yêu cầu.
Mức phí này mặc dù vẫn nằm trong khung giá cứng đã được bộ lao động quy định, nhưng người lao động để tối ưu chi phí vẫn nên tìm tới những sàn xuất khẩu uy tín, không thu thêm chi phí môi giới và cung cấp các chính sách trợ giá giúp tiết kiệm thêm chi phí.
Các lưu ý khác
Thông thường, bạn không thể tự mình làm hồ sơ để làm thủ tục XKLĐ, vì vậy, bạn cần tìm đến các công ty phái cử để được hỗ trợ. Tuy nhiên, có rất nhiều công ty lợi dụng lòng tin của thực tập sinh để nâng chi phí nhằm thu lợi cá nhân. Vì vậy, khi lựa chọn công ty phái cử, các bạn cần đặc biệt chú ý để tránh việc bị nộp phí cao. Dưới đây là những quy định về phí dịch vụ khi đi xuất khẩu lao động Nhật Bản mà các bạn cần nắm rõ để tránh việc bị lừa đảo, nâng giá:
Nghiêm cấm các hành vi thu tiền trước
Đây là nội dung trong dự thảo hướng dẫn việc tham gia cung ứng lao động của các doanh nghiệp dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài và các điều kiện để đưa lao động đi làm việc tại một số thị trường, trong đó có Nhật Bản đang được Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) lấy ý kiến góp ý.
Theo dự thảo này, hợp đồng phái cử và tiếp nhận thực tập sinh kỹ năng với Nghiệp đoàn tiếp nhận phải đáp ứng các điều kiện tối thiểu sau đây:
– Thời gian làm việc không vượt quá 8h/ngày và 40 giờ/tuần.
– Mức trợ cấp đào tạo và thực tập kỹ thuật trong thời gian đào tạo: tối thiểu là 30.000 yên/tháng (đối với trường hợp được miễn phí các bữa ăn) và tối thiểu là 50.000 yên/tháng (đối với trường hợp không được miễn phí các bữa ăn).
Doanh nghiệp chỉ được thu các khoản phí theo quy định sau khi thực tập sinh đã được phía Nhật Bản cấp tư cách lưu trú và doanh nghiệp đã ký hợp đồng đưa thực tập sinh sang thực tập tại Nhật Bản. Bộ LĐTB&XH nghiêm cấm các hành vi thu tiền trước dưới mọi hình thức đối với thực tập sinh.
Về chi phí hợp đồng dịch vụ
Theo dự thảo, hợp đồng dịch vụ đưa thực tập sinh sang Nhật Bản phải đảm bảo tuân thủ quy định về chi phí như sau: Phí dịch vụ theo quy định với mức không quá 3.600 USD/người/hợp đồng 3 năm; không quá 1.200 USD/người/hợp đồng 1 năm. Người lao động tự chịu chi phí liên quan tới hộ chiếu, visa, lý lịch tư pháp (nếu có yêu cầu).
Về điều kiện nhà ở
Mức khấu trừ chi phí nhà ở (không áp dụng đối với thời gian đào tạo) từ tiền lương hàng tháng của thực tập sinh theo thực tế, nhưng không vượt quá 20.000 yên/người/tháng. Đối với các thành phố lớn như Tokyo, Osaka, Kyoto, Nagoya mức khấu trừ không vượt quá 30.000 yên/người/tháng.
Về chi phí đi lại: Thực tập sinh được tổ chức tiếp nhận của Nhật Bản chi trả vé máy bay tới Nhật Bản và trở về Việt Nam sau khi hoàn thành hợp đồng.
Ngoài ra, doanh nghiệp phái cử có trách nhiệm đàm phán với các tổ chức tiếp nhận để mua bảo hiểm tổng hợp thực tập sinh người nước ngoài cho thực tập sinh trong suốt thời gian thực tập tại Nhật Bản. Dự thảo cũng nêu rõ, tổ chức tiếp nhận chi trả cho doanh nghiệp phái cử chi phí đào tạo tại Việt Nam với mức tối thiểu là 15.000 yên/người.
Về tiền ký quỹ
Cũng theo Dự thảo này, doanh nghiệp chỉ được phép ký quỹ đối với thực tập sinh nếu luật pháp của Nhật Bản cho phép, tuyệt đối không thu các khoản phí trái với luật pháp của Nhật Bản liên quan tới Chương trình tiếp nhận thực tập sinh kỹ năng.
Phải đào tạo cho lao động trước khi xuất cảnh
Theo Dự thảo này, doanh nghiệp phái cử phải tổ chức đào tạo tiếng Nhật với thời lượng tối thiểu 520 tiết, bồi dưỡng kiến thức cần thiết cho thực tập sinh theo quy định và cấp chứng chỉ cho thực tập sinh trước khi đi. Tài liệu liên quan đến công tác đào tạo cho lao động trước khi xuất cảnh phải được lưu giữ đầy đủ trong hồ sơ lưu của thực tập sinh tại doanh nghiệp cho tới khi thực tập sinh về nước và thanh lý hợp đồng.
Tổng kết
Đối với các thực tập sinh đang chuẩn bị thủ tục sang Nhật làm việc, vấn đề chi phí là một yếu tố rất quan trọng. Để không gặp bỡ ngỡ cũng như tránh được các rủi ro không đáng có từ công ty phái cử, bạn cần phải tìm hiểu rất kỹ về chi phí chung và các khoản tiền liên quan. Hi vọng rằng bài viết này sẽ góp một phần nào đó trong việc cung cấp thông tin về chi phí cho các bạn, qua đó bạn có thể tối ưu hóa chi phí một cách hiệu quả nhất.