Kỹ năng đặc định “Ngành dịch vụ ăn uống”| Giải thích cho từng ngành nghề!

Vào tháng 4 năm 2019, một loại visa lao động (tư cách lưu trú) mới mang tên “Kỹ năng đặc định” đã được ban hành nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực. “Ngành dịch vụ ăn uống” là một trong số 14 ngành nghề được chấp thuận. Đã hơn một năm trôi qua kể từ ngày ban hành nhưng dường như vẫn chưa nhiều người biết đến thông tin này. Vì vậy trong bài viết lần này, tôi xin chia sẻ khái quát về Kỹ năng đặc định “Ngành dịch vụ ăn uống”.

Kỹ năng đặc định là gì?

Kỹ năng đặc định là loại Visa lao động (tư cách lưu trú) cho phép nguồn nhân lực nước ngoài lưu trú và làm việc tại Nhật trong các ngành bao gồm lao động giản đơn thuộc 14 ngành nghề được công nhận là thiếu hụt nguồn nhân lực. Ngoài ra, Kỹ năng đặc định được chia làm 2 loại là Kỹ năng đặc định số1 (特定技能1号) và Kỹ năng đặc định số 2 (特定技能2号), mỗi loại có điều kiện cấp visa và thời gian lưu trú khác nhau. Có 2 điều kiện then chốt để được cấp Visa (Tư cách lưu trú) Kỹ năng đặc định, đó là:

• Bạn phải vượt qua kỳ thi Năng lực tiếng Nhật (Có quy định)
• Bạn phải vượt qua kỳ thi đánh giá kỹ năng (Có quy định)

Thông tin chi tiết vui lòng xem ở bài viết sau:
Bài viết: “今さら聞けない・・・制度の基本と実情「特定技能」制度」”

Ngoài ra, kể từ tháng 4/2020, Kỹ năng đặc định số 2 chuẩn bị được ban hành chỉ áp dụng cho 2 ngành nghề là Ngành Xây dựng và Ngành Đóng tàu. Đặc trưng của Kỹ năng đặc định số 2 là không giới hạn việc gia hạn thời gian lưu trú và nếu đạt đủ điều kiện có thể xin Visa vĩnh trú.

Kỹ năng đặc định Ngành dịch vụ ăn uống

Ngành dịch vụ ăn uống chỉ bao gồm một nghiệp vụ là Nghiệp vụ Nhà hàng nói chung.

Khi hoàn thành visa Thực tập sinh kỹ năng số 2 của Ngành dịch vụ ăn uống, bạn có thể chuyển sang visa Kỹ năng đặc định số 1 mà không cần tham gia kỳ thi.

Thực trạng của Ngành dịch vụ ăn uống

Lĩnh vực nhà hàng được chỉ định là 1 trong 14 ngành nghề áp dụng kỹ năng đặc định trong bối cảnh thiếu hụt nguồn nhân lực trầm trọng và được cho là vấn đề gây đau đầu đối với 80% các công ty và cửa hàng kinh doanh đồ ăn và thức uống.

Tỷ lệ tuyển dụng hiệu quả của Ngành dịch vụ ăn uống năm 2017 là 4,32 lần, cao hơn nhiều so với giá trị trung bình 1,54 lần của tất cả các ngành. Để khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực ngày càng tăng, Nhật Bản đã thực hiện các biện pháp như tăng lương cho lao động bán thời gian, tích cực bố trí việc làm cho nhân viên chính thức, cải thiện môi trường làm việc. Tuy nhiên, nguồn nhân lực trong nước không thể đảm bảo đủ số lượng nhân sự cần thiết nên nhà nước bắt đầu tiếp nhận lao động nước ngoài theo chương trình kỹ năng đặc định.

Có rất nhiều người hình dung Ngành dịch vụ ăn uống là một ngành nghề đòi hỏi thời gian làm việc dài và cần thể lực. Đây là một trong những nguyên nhân khiến nguồn nhân lực làm việc trong lĩnh vực nhà hàng không dễ hình thành, nhưng cũng không thể nói điều đó là sai về thực trạng của Ngành dịch vụ ăn uống. Ngay cả khi chúng ta đẩy mạnh cơ giới hóa nhằm mục tiêu hiệu quả trên danh nghĩa cải thiện môi trường làm việc thì đó cũng là một nội dung kinh doanh đòi hỏi sự ứng biến linh hoạt theo tình huống, là món ăn do bàn tay con người làm ra và là một khía cạnh làm tăng sự hiếu khách với khách hàng. Ngoài ra, cần có ý thức vệ sinh kỹ lưỡng để phòng tránh ngộ độc thực phẩm.

Vào năm 2020, do sự lây lan của dịch Virus Corona chủng mới (COVID-19) khiến cho nhiều nhà hàng phải tạm ngừng kinh doanh hoặc đóng cửa. Người ta nói rằng 60% nhà hàng hiện đang mở có doanh thu giảm so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, ở một khía cạnh khác, các dịch vụ giao đồ ăn như “Uber Easts“, “Line Delima” hay “Các quán ăn giao tận nhà” đang bùng nổ. Dịch vụ giao đồ ăn đã biến hệ thống giao hàng thông thường thành hệ thống chuyên giao đồ ăn – thức uống với tính tiện lợi cao hơn rất nhiều, nó cũng trở nên phổ biến vì dễ sử dụng và là một hình thức kinh doanh mới được kỳ vọng sẽ góp phần vào sự phát triển của Ngành dịch vụ ăn uống trong tương lai.

Hơn nữa, Ngành dịch vụ ăn uống luôn trong tình trạng giảm nhẹ và tăng nhẹ từ khi đạt đỉnh vào năm 1997 trong khi thị trường “Thực phẩm chế biến sẵn“, các cửa hàng bán đồ ăn mang đi như cửa hàng bán đồ ăn sẵn và cửa hàng bán Bento (Cơm hộp) đang tiếp tục mở rộng về quy mô. Các loại hình kinh doanh khác nhau được bao gồm trong Ngành dịch vụ ăn uống có thể có khoảng cách lớn hay thu hẹp về tăng trưởng tùy thuộc vào tình hình.

Số lao động được tiếp nhận kể từ khi chương trình Kỹ năng đặc định được đưa vào thực hiện từ 4/2019 thấp hơn nhiều so với số lao động dự kiến được tiếp nhận ban đầu. Ở Ngành dịch vụ ăn uống, số lao động được tiếp nhận dự kiến trong năm 2019 là từ 4000 – 5000 người, nhưng tính đến tháng 11 cùng năm, số người được cấp visa Kỹ năng đặc định “Ngành dịch vụ ăn uống” chỉ là 40 người. Tính đến 3/2020, có 246 người được tiếp nhận vào Ngành dịch vụ ăn uống. Liên quan đến khu vực tiếp nhận, sẽ tránh tập trung người nước ngoài có Kỹ năng đặc định ở các khu vực đô thị như Tokyo và Osaka, đồng thời sẽ tiến hành phân bổ nguồn nhân lực để xem xét các vấn đề cụ thể của từng ngành. Tuy nhiên, trong Ngành dịch vụ ăn uống, số lao động được tiếp nhận ở Tokyo cao hơn đáng kể khi các công ty thực phẩm và đồ uống đều tập trung ở đây (Xem hình bên dưới). Số lao động được tiếp nhận lớn thứ 2 là Osaka. Cùng với thực tế các khu vực đô thị có chức năng điểm đến du lịch mạnh mẽ có thể thấy rõ sự thiếu hụt nhân sự, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh nhà hàng.

Có một số lý do có thể khiến chương trình Kỹ năng đặc định chưa đạt được hiệu quả như mong đợi. Trước hết, hệ thống tiếp nhận của Nhật Bản và hệ thống của nước phái cử chưa được thiết lập đầy đủ. Hiện nay, có những trường hợp lao động có nguyện vọng làm việc tại Nhật Bản đã không thể xuất cảnh do hệ thống chưa phù hợp. Lý do thứ 2 là không có nhiều người nộp hồ sơ ngay từ đầu. Bạn phải dành ít nhất thời gian nửa năm cho việc học, chẳng hạn như tham gia kỳ thi tiếng Nhật hoặc nghiên cứu về ngành nghề mà mình sẽ làm việc, và trong thời gian đó có thể sẽ khó để cân bằng giữa việc làm và việc học toàn thời gian. Trong hoàn cảnh đó, có nhiều trường hợp khác sẽ lựa chọn làm việc ở đất nước nơi mà họ có thể nhận lương ngay lập tức.

Dự kiến số lượng lao động nước ngoài được tiếp nhận Kỹ năng đặc định “Ngành dịch vụ ăn uống” dự kiến sẽ lên đến 34.000 người vào năm 2023, mọi biện pháp nâng cao hiệu quả công việc, đảm bảo nguồn nhân lực trong nước, tiếp nhận lao động từ nước ngoài, v.v. dù có đưa vào thực hiện cũng khó có thể giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động.

“Các chính sách liên quan đến hoạt động của hệ thống liên quan đến tình trạng cư trú của các kỹ năng đặc định trong Ngành dịch vụ ăn uống” (Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản)

“Thực trạng và các vấn đề về phong cách làm việc trong Ngành dịch vụ ăn uống/ Ngành Công nghiệp đồ ăn sẵn” (Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản)

Nội dung nghiệp vụ Kỹ năng đặc định số 1 Ngành dịch vụ ăn uống

Ngành dịch vụ ăn uống chỉ bao gồm một nghiệp vụ là: Nghiệp vụ chế biến thực phẩm và đồ uống nói chung.

Trong nghiệp vụ đó bao gồm các công việc cụ thể sau:

• Nấu đồ ăn, thức uống
• Phục vụ khách hàng
• Quản lý cửa hàng

Nếu công việc bạn đang làm không liên quan đến nấu nướng hoặc phục vụ khách hàng như quét dọn, rửa chén bát hay giao đồ ăn thức uống tại nhà, ngay cả khi bạn làm việc tại nhà hàng thì công việc đó cũng không được tính vào diện Kỹ năng đặc định “Ngành dịch vụ ăn uống”.

Các yêu cầu của Kỹ năng đặc định Ngành dịch vụ ăn uống

Người nước ngoài được chấp nhận tư cách lưu trú Kỹ năng đặc định số 1 trong lĩnh vực nhà hàng được hiểu là người đã vượt qua các kỳ thi được liệt kê dưới đây, hoặc những người đã hoàn thành khóa đào tạo Thực tập sinh kỹ năng số 2.

• Kỳ thi đánh giá Kỹ năng đặc định số 1 Ngành dịch vụ ăn uống (Có thể tiếp nhận cả trong nước và nước ngoài)
• Kỳ thi kiểm tra tiếng Nhật cơ bản của Quỹ giao lưu quốc tế Nhật Bản hoặc Kỳ thi Năng lực tiếng Nhật (từ N4 trở lên)

Kỳ thi đánh giá kỹ năng là gì?

Cần tham dự cả bài thi lý thuyết và bài thi thực hành trong kỳ thi đánh giá kỹ năng Ngành dịch vụ ăn uống.

Nội dung của bài thi lý thuyết và thực hành được mô tả như dưới đây:

Ngoài ra, kỳ thi đánh giá Kỹ năng đặc định số 1 dành riêng cho Ngành dịch vụ ăn uống có thể được thực hiện cả ở trong nước và nước ngoài. Tuy nhiên, lưu ý rằng trình độ dự thi sẽ khác nhau giữa trong nước và nước ngoài.

Tư cách tham dự kỳ thi trong nước

• Có tư cách lưu trú, đủ 17 tuổi trở lên (tại thời điểm ngày dự thi)
• Sở hữu hộ chiếu do chính phủ nước ngoài hoặc cơ quan có thẩm quyền trong khu vực do Bộ trưởng Bộ Tư pháp cấp, để hợp tác trong trường hợp thi hành lệnh trục xuất một cách suôn sẻ.

Tư cách tham dự kỳ thi ở nước ngoài

• Đủ 17 tuổi trở lên (tại thời điểm ngày dự thi)

Các bạn có thể xem chi tiết nội dung đề thi và đề cương các đề thi trong nước và nước ngoài tại link bên dưới.

“Về kỳ thi đánh giá kỹ năng đặc định số 1 Ngành Sản xuất thực phẩm và đồ uống (Kỳ thi trong nước)” (OTAFF – Hiệp hội Hợp nhất các tổ chức đánh giá kỹ năng ngành công nghiệp thực phẩm cho người nước ngoài)

“Về kỳ thi đánh giá kỹ năng đặc định số 1 Ngành Sản xuất thực phẩm và đồ uống (Kỳ thi ở nước ngoài)” (OTAFF – Hiệp hội Hợp nhất các tổ chức đánh giá kỹ năng ngành công nghiệp thực phẩm cho người nước ngoài)

Tổng hợp tài liệu tham khảo

“Nỗ lực tiếp nhận nguồn nhân lực mới từ nước ngoài và hiện thực hóa một xã hội cộng sinh” (Bộ Tư pháp)

“Số lượng lao động cư trú người nước ngoài có kỹ năng đặc định cuối mỗi Quý” (Bộ Tư pháp)

“Về việc tăng cường các biện pháp toàn diện để tiếp nhận nguồn nhân lực nước ngoài và cùng tồn tại với họ” (Hội nghị Bộ trưởng liên quan đến việc chấp nhận và cùng tồn tại với nguồn nhân lực nước ngoài)

Tổng kết

Trong bài viết này, chúng tôi đã cung cấp những khái quát và yêu cầu liên quan tới chương trình Kỹ năng đặc định “Ngành dịch vụ ăn uống”. Nếu bạn đang đang có dự định sang Nhật làm việc hoặc bạn là Xí nghiệp phái cử, bạn cần phải nắm chắc kiến thức liên quan đến việc xây dựng “Kế hoạch hỗ trợ” và các tài liệu cần thiết để xin visa Kỹ năng đặc định (tư cách lưu trú).
Hi vọng bài viết cung cấp thông tin hữu ích đến với bạn!